door Patrick op 17 okt 2005, 16:20
Moeder, oma en twee kinderen lopen de Hema binnen op zoek naar Sint en Piet en een paar kerstballen. Je hoort ze duidelijk.
Moeder: "Als je nu even rustig bent dan kopen we straks de chocoladeletter M. De M van jouw naam." "JEH", schreeuwt het kind en het rent naar de schappen met chocoladeletters. Ondertussen ligt het andere kind languit op de grond en schuift zichzelf met haar benen langs de rij wachtende mensen bij de kassa. "Kom, we gaan even op zoek naar de pepernoten", roept oma. Het kind hoort het niet en schuift vrolijk verder. Je ziet oma denken: "Hier hoor ik even niet bij." Ze frutselt in haar tas zoekend naar een zonnebril. En ook de rij wachtende mensen kijkt liever een andere kant op...."Ben ik al? Kan ik al betalen?" Intussen denken ze: "Dat gaat lekker zo, moeders grijp in, als dit mijn kind was dan............".
Dit voorbeeld staat niet op zichzelf. In toenemende mate zie ik kinderen die hun eigen gang gaan. Ouders die er wat verloren bijstaan en omstanders die zo snel mogelijk de situatie willen ontwijken. En geloof me, dit heeft volgens mij niets met Sint of kerst te maken.
Als je een lekke band hebt, is het maar wat fijn als iemand je komt helpen. Als je een ongelukje hebt, is het prettig dat er een dokter in de zaal is. Als je een cursus doet, dan wil je graag iets leren.
Maar als het om de opvoeding van onze kinderen gaat moet je je vooral nergens mee bemoeien. Op de één of andere manier is opvoeding een heilig goed (om in de termen van deze tijdgeest te blijven). Opvoeding is iets persoonlijks, een soort familietaboe. Kom je aan de opvoeding, dan kom je aan de ouder, de oma of de opa. Zeg er iets van en je hebt ze aan het dansen.
Maar soms wil ik gewoon ingrijpen, dan kriebelen mijn handen, dan voel ik allerlei pedagogische gevoelens opborrelen. Dan zie ik opvoeding veranderen in nietsdoen, schreeuwen of omslaan in nood. Het duizelt in mijn hoofd: "mag ik...., mag ik.....mag ik nu eindelijk eens ingrijpen?" Mag ik het kind dat op de grond ligt en voorbij schuift even optillen en vertellen dat we daar dweilen voor hebben? Mag ik oma's zonnebril ombuigen tot een pedagogische bril? Mag ik ingrijpen voordat straks ruziënde ouders, stampvoetende oma's en huilende kinderen die heerlijke sinterklaasliedjes in de winkel wreed verstoren?
Het wordt tijd voor de kaartjesaktie. Ik heb namelijk een acceptabele manier van ingrijpen in opvoedsituaties ontwikkeld: niet te persoonlijk, niet te opzichtig, maar wel duidlijk. Telkens als ik in een situatie met opvoedingsperikelen beland, roep ik keihard: "kaaaaaaartje". Het is een symbool dat moet leiden tot een geaccepteerd ingrijpen in praktische opvoedingssituaties. Als het woordje 'kaartje' nog nagalmt, overhandig ik onnavolgbaar, bijna net zo onopvallend als zwarte Piet in de schoorsteen, mijn kaartje aan de noodlijdende opvoeder.
Pedagogische verantwoording.
De kaartjesaktie past geheel in de tijd van het jaar. Ik vind tevens dat je als pedagoog het ijzer moet smeden als het heet is. Sinterklaas is weer in het land en deze goedheiligman weet jaar in jaar uit veel kinderen en opvoeders aan zich te binden. En ook met kerst en nieuwjaar zullen weer vele kaartjes verstuurd worden. Daar kan die van mij onopvallend bij.
En verkleed als Sint of Piet kan ik naast een handje pepernoten voor het kind ook de hand van de opvoeder vullen met......je begrijpt 'm al: een kaartje. Sint en Piet als pedagogische interventie. Hier ontstaan nieuwe kansen, ze liggen voor het oprapen.
Op de voorkant van het kaartje staat een schitterende aktie die de opvoeder kan gebruiken in noodgevallen bij opvoedsituaties: van shoppen tot het naar bed gaan en van opstaan tot aan de avondmaaltijd. De aktie bestaat uit een pakket, met praktische inhoud, dat vanwege de geringe omvang ook goed in de schoen past. Dus doe eens gek en verras uw partner met een fantastisch en vooral praktisch opvoedcadeau!
Op de achterkant van het kaartje vindt u nog een leuke kleurplaat, die krijgt u er gratis bij. Kunt u direct met uw kinderen aan de slag gaan!
Het schijnt dat in sommige culturen problemen in de opvoeding zolang mogelijk verzwegen moeten worden. Het vragen om hulp van buitenaf wordt als een zwakte gezien. Dat doe je toch niet. Wat bijvoorbeeld helpt, is veel bidden. Ga vooral niet bij anderen vragen om opvoedingshulp, laat staan bij een 'echte' pedagoog.
Ook met deze groeperingen houdt de kaartjesaktie rekening. Immers u vraagt niet echt om hulp. Nee, hulp wordt u letterlijk in de hand gegeven, zelfs door een goedheilig man!. Op die manier kunt u uzelf in uw cultuur altijd verantwoorden: "Je zult het niet geloven, maar opeens voelde ik in mijn hand een kaartje. Ik geloof dat ik dat pakje maar eens ga bestellen. Heb jij er ook al één ontvangen?"
Gelukkig is het weer Sinterklaastijd. Ik heb er een jaar lang naar uitgekeken. Eindelijk kan ik mijn pedagogische aktie starten. En heel geleidelijk loopt de aktie straks door in het kerstpakket. De praktische inhoud past goed tussen de wijn, de nootjes en de oliebol. Dat is de kracht van de kaartjesaktie. De vele supermarktketens met al hun akties zijn er niets bij: over stunten gesproken. En mocht u nog kerstkaarten willen versturen, vervang Sint en Piet op het kaartje dan door de kerstman, pepernoot door borrelnoot en roe door kersttak.
Grijp bij opvoedingsnood naar de inhoud van het pakket! Uw opvoedcompetenties zullen met sprongen vooruit gaan! En u kunt weer eens voor de dag komen met uw kinderen. U kunt ze overal mee naar toe nemen. Uw kinderen volgen u, waar u ook gaat. U vraagt en zij antwoorden. Opa's en oma's vechten om een uitje met uw lieve kinderen. En dweilen doen we voortaan met een dweil.
Speciaal voor pabostudenten: ondersteun de kaartjesaktie. En mocht je zelf eens terecht komen in een situatie waarin je de pedagogisch kriebels krijgt, roep dan keihard: "Kaaaaaaartje!!!" en overhandig met een nonchalante doch zwierige zwaai het kaartje aan de noodlijdende opvoeder. Ga je straks zelf nog als kerstman door het land, stop dan de bestelde opvoedingsnoodpakketten tussen de cadeaus onder de kerstboom. Haal dan wel even de sintwikkel eraf. Alvast bedankt.
PS. Het werkt soms ook bij leraren!
Erik van der Pol
Groep 7 met 30 leerlingen